Bazylika Najświętszej Marii Panny na Zatybrzu (Santa Maria in Trastevere) to jeden z najstarszych kościołów w Rzymie. Jej początki sięgają III wieku. Powstała z inicjatywy papieża Kaliksta I. Świątynia ma szczególne znaczenie dla chrześcijan. Wiąże się z nią legenda o cudownym źródle oleju, które miało zwiastować narodziny Chrystusa. Obecny kształt bazyliki pochodzi głównie ze średniowiecza, po gruntownej przebudowie w XII wieku.
Najważniejsze informacje:- Jeden z najstarszych kościołów w Rzymie (założony 217-222 r.)
- Znajduje się w dzielnicy Zatybrze
- Wnętrze zdobią cenne mozaiki Pietra Cavalliniego
- Posiada charakterystyczną XII-wieczną dzwonnicę
- Jest miejscem spoczynku kardynała Stanisława Hozjusza
- Stanowi ważny punkt pielgrzymkowy dla polskich katolików
- Wykorzystuje materiały z Term Karakalli
- Obecnie pełni funkcję zarówno religijną jak i kulturalną
Jak dostać się do Bazyliki Santa Maria in Trastevere?
Bazylika Santa Maria in Trastevere znajduje się w sercu rzymskiej dzielnicy Zatybrze, przy Piazza di Santa Maria. Dotrzesz tu tramwajem linii 8 (przystanek Belli) lub autobusami 23, 280, H (przystanek Sonnino/San Gallicano). Z centrum Rzymu możesz też przyjść pieszo przez most Ponte Sisto, co zajmie około 15 minut.
Fascynująca historia najstarszej świątyni maryjnej w Rzymie
Najstarsza bazylika rzymska na Zatybrzu powstała w latach 217-222 z inicjatywy papieża Kaliksta I. To właśnie tutaj powstał pierwszy oficjalny kościół poświęcony kultowi maryjnemu. Pierwotna budowla była skromna i prosta, służąc jako miejsce modlitwy dla okolicznych mieszkańców.
Obecny kształt Bazylika św. Marii na Zatybrzu zawdzięcza XII-wiecznej przebudowie zleconej przez papieża Innocentego II. Wykorzystano wtedy materiały z Term Karakalli, nadając świątyni majestatyczny charakter. Kolejne wieki przynosiły nowe elementy dekoracyjne, w tym słynne mozaiki.
Legenda o cudownym źródle oleju
Według tradycji, w miejscu gdzie stoi dziś Kościół Najświętszej Marii Panny Zatybrze, w 38 roku przed narodzeniem Chrystusa wytrysnęło źródło oleju. Wydarzenie to zinterpretowano jako zapowiedź przyjścia Mesjasza. Ta legenda sprawiła, że miejsce to stało się szczególnie ważne dla pierwszych chrześcijan.
Czytaj więcej: Czy znasz dni krzyżowe? To zapomniana tradycja, która powraca
Co zachwyca we wnętrzu bazyliki?
Wnętrze Bazyliki Matki Bożej Zatybrze zachwyca bogactwem średniowiecznych dekoracji. Przestronne wnętrze podzielone jest na trzy nawy. Szczególną uwagę przykuwają XII-wieczne mozaiki w absydzie.
- Monumentalna mozaika w absydzie przedstawiająca koronację Maryi
- 22 granitowe kolumny pochodzące z Term Karakalli
- XIII-wieczna mozaikowa fasada
- Romańska dzwonnica z XII wieku
- Barokowa kaplica Altemps z relikwiami męczenników
Mozaiki Pietra Cavalliniego - perła średniowiecznej sztuki
Mozaiki w Santa Maria Trastevere Rzym to arcydzieło Pietra Cavalliniego z XIII wieku. Artysta stworzył cykl sześciu scen z życia Maryi, które do dziś zachwycają intensywnością kolorów i precyzją wykonania. Sceny przedstawiają najważniejsze momenty z życia Matki Bożej: Narodziny, Zwiastowanie, Narodzenie Jezusa, Pokłon Trzech Króli, Zaśnięcie i Wniebowzięcie.
Szczególnie imponująca jest centralna mozaika w absydzie, ukazująca Chrystusa i Maryję na wspólnym tronie. Postaci otaczają święci i aniołowie, a całość kompozycji dopełniają symbole ewangelistów i baranek apokaliptyczny.
Kolumny z Term Karakalli
Monumentalne kolumny w Bazylice św. Marii na Zatybrzu pochodzą z Term Karakalli. Jest ich dokładnie 22, każda wykonana z różnego rodzaju granitu. Kolumny różnią się stylami kapiteli, co świadczy o ich różnorodnym pochodzeniu i wtórnym wykorzystaniu w świątyni.
Polska obecność w bazylice
Bazylika Santa Maria in Trastevere ma szczególne znaczenie dla Polaków. To tutaj znajduje się grobowiec kardynała Stanisława Hozjusza, wybitnego polskiego hierarchy kościelnego z XVI wieku. Jego nagrobek stał się inspiracją dla wielu podobnych monumentów w Polsce. W bazylice regularnie odbywają się msze święte z udziałem polskich pielgrzymów.
Praktyczny przewodnik zwiedzania
| Godziny otwarcia: | 7:30-20:00 (codziennie) |
| Cena wstępu: | Wstęp bezpłatny |
| Dress code: | Zakryte ramiona i kolana |
Najlepszą porą na zwiedzanie jest wczesny poranek lub późne popołudnie. Wtedy światło słoneczne najpiękniej oświetla mozaiki. W weekendy bazylika bywa zatłoczona, warto więc zaplanować wizytę w dni powszednie.
Wydarzenia kulturalne i życie religijne
Współcześnie Bazylika Maryjna Rzym tętni życiem religijnym i kulturalnym. Codziennie odbywają się tu msze święte w różnych językach, a w niedziele można usłyszeć średniowieczne chorały gregoriańskie.
Bazylika regularnie gości koncerty muzyki sakralnej i wystawy sztuki religijnej. Szczególnie uroczyście obchodzone są tu święta maryjne, przyciągające wiernych z całego świata.
Okoliczne atrakcje dzielnicy Zatybrze
Dzielnica wokół Bazyliki Santa Maria in Trastevere to prawdziwa perełka Rzymu. Kręte uliczki pełne są klimatycznych restauracji i kawiarni. Okolica zachowała średniowieczny charakter i autentyczną atmosferę dawnego Rzymu.
- Villa Farnesina z freskami Rafaela
- Ogrody botaniczne (Orto Botanico)
- Janikulum - wzgórze z panoramicznym widokiem na Rzym
- Palazzo Corsini z galerią sztuki
- Plac Santa Maria in Trastevere z urokliwą fontanną
Dlaczego warto odwiedzić bazylikę na Zatybrzu?
Bazylika Santa Maria in Trastevere to nie tylko najstarsza świątynia maryjna w Rzymie, ale prawdziwa skarbnica sztuki i historii. Jej powstanie w III wieku, legendarne źródło oleju i bogactwo średniowiecznych mozaik tworzą niezwykłą opowieść o rozwoju chrześcijaństwa w Wiecznym Mieście.
Wnętrze Bazyliki św. Marii na Zatybrzu zachwyca połączeniem różnych epok - od antycznych kolumn z Term Karakalli po średniowieczne mozaiki Pietra Cavalliniego. Szczególne znaczenie ma też dla Polaków, którzy odnajdą tu grobowiec kardynała Stanisława Hozjusza.
To miejsce żywe i tętniące energią - Santa Maria Trastevere to nie tylko zabytek, ale centrum życia religijnego i kulturalnego. Położona w sercu malowniczej dzielnicy Zatybrze bazylika oferuje zwiedzającym niezapomniane wrażenia artystyczne, duchowe i historyczne, a wszystko to całkowicie bezpłatnie.
Tagi
Udostępnij artykuł
